Inscription Database
Inscription from Lugdunum – Lyon (Lugdunensis)
Canonical URI:
https://edh.ub.uni-heidelberg.de/edh/inschrift/HD065779
(Last Updates: 2014-12-22, Feraudi)
Transcription | Majuscle |
------]- | ] |
mae rerum no[---]m sit V[---] | MAE RERVM NO[ ]M SIT V[ ] |
equidem primam omnium illam cogitationem hominum quam | EQVIDEM PRIMAM OMNIVM ILLAM COGITATIONEM HOMINVM QVAM |
maxime primam occursuram mihi provideo deprecor ne | MAXIME PRIMAM OCCVRSVRAM MIHI PROVIDEO DEPRECOR NE |
quasi novam istam rem introduci exhorrescatis sed illa | QVASI NOVAM ISTAM REM INTRODVCI EXHORRESCATIS SED ILLA |
potius cogitetis quam multa in hac civitate novata sint et | POTIVS COGITETIS QVAM MVLTA IN HAC CIVITATE NOVATA SINT ET |
quidem statim ab origine urbis nostrae in quo<t=D> formas | QVIDEM STATIM AB ORIGINE VRBIS NOSTRAE IN QVOD FORMAS |
statusque res p(ublica) nostra diducta sit | STATVSQVE RES P NOSTRA DIDVCTA SIT |
quondam reges hanc tenuere urbem nec tamen domesticis succes- | QVONDAM REGES HANC TENVERE VRBEM NEC TAMEN DOMESTICIS SVCCES |
soribus eam tradere contigit supervenere alieni et quidam exter- | SORIBVS EAM TRADERE CONTIGIT SVPERVENERE ALIENI ET QVIDAM EXTER |
ni ut Numa Romulo successerit ex Sabinis veniens vicinus qui- | NI VT NVMA ROMVLO SVCCESSERIT EX SABINIS VENIENS VICINVS QVI |
dem sed tunc externus ut Anco Marcio Priscus Tarquinius [is] | DEM SED TVNC EXTERNVS VT ANCO MARCIO PRISCVS TARQVINIVS [ ] |
propter temeratum sanguinem quod patre Demaratho C[o]- | PROPTER TEMERATVM SANGVINEM QVOD PATRE DEMARATHO C[ ] |
rinthio natus erat et Tarquiniensi matre generosa sed inopi | RINTHIO NATVS ERAT ET TARQVINIENSI MATRE GENEROSA SED INOPI |
ut quae tali marito necesse habuerit succumbere cum domi re- | VT QVAE TALI MARITO NECESSE HABVERIT SVCCVMBERE CVM DOMI RE |
pelleretur a gerendis honoribus postquam Romam migravit | PELLERETVR A GERENDIS HONORIBVS POSTQVAM ROMAM MIGRAVIT |
regnum adeptus est huic quoque et filio nepotive eius nam et | REGNVM ADEPTVS EST HVIC QVOQVE ET FILIO NEPOTIVE EIVS NAM ET |
hoc inter auctores discrepat insertus Servius Tullius si nostros | HOC INTER AVCTORES DISCREPAT INSERTVS SERVIVS TVLLIVS SI NOSTROS |
sequimur captiva natus Ocresia si Tuscos Caeli quondam Vi- | SEQVIMVR CAPTIVA NATVS OCRESIA SI TVSCOS CAELI QVONDAM VI |
vennae sodalis fidelissimus omnisque eius casus comes post- | VENNAE SODALIS FIDELISSIMVS OMNISQVE EIVS CASVS COMES POST |
quam varia fortuna exactus cum omnibus reliquis Caeliani | QVAM VARIA FORTVNA EXACTVS CVM OMNIBVS RELIQVIS CAELIANI |
exercitus Etruria excessit montem Caelium occupavit et a duce suo | EXERCITVS ETRVRIA EXCESSIT MONTEM CAELIVM OCCVPAVIT ET A DVCE SVO |
Caelio ita appellitatus(!) mutatoque nomine nam Tusce Mastarna | CAELIO ITA APPELLITATVS MVTATOQVE NOMINE NAM TVSCE MASTARNA |
ei nomen erat ita appellatus est ut dixi et regnum summa cum rei | EI NOMEN ERAT ITA APPELLATVS EST VT DIXI ET REGNVM SVMMA CVM REI |
p(ublicae) utilitate optinuit deinde postquam Tarquini Superbi mores in- | P VTILITATE OPTINVIT DEINDE POSTQVAM TARQVINI SVPERBI MORES IN |
visi civitati nostrae esse coeperunt qua ipsius qua filiorum ei[us] | VISI CIVITATI NOSTRAE ESSE COEPERVNT QVA IPSIVS QVA FILIORVM EI[ ] |
nempe pertaesum est mentes regni et ad consules annuos magis- | NEMPE PERTAESVM EST MENTES REGNI ET AD CONSVLES ANNVOS MAGIS |
tratus administratio rei p(ublicae) translata est | TRATVS ADMINISTRATIO REI P TRANSLATA EST |
quid nunc commemorem dictaturae hoc ipso consulari impe- | QVID NVNC COMMEMOREM DICTATVRAE HOC IPSO CONSVLARI IMPE |
rium valentius repertum apud maiores nostros quo in a[s]- | RIVM VALENTIVS REPERTVM APVD MAIORES NOSTROS QVO IN A[ ] |
perioribus bellis aut in civili motu difficiliore uterentur | PERIORIBVS BELLIS AVT IN CIVILI MOTV DIFFICILIORE VTERENTVR |
aut in auxilium plebis creatos tribunos plebei quid a consu- | AVT IN AVXILIVM PLEBIS CREATOS TRIBVNOS PLEBEI QVID A CONSV |
libus ad decemviros translatum imperium solutoque postea | LIBVS AD DECEMVIROS TRANSLATVM IMPERIVM SOLVTOQVE POSTEA |
decemvirali regno ad consules rusus reditum quid in [pl]u- | DECEMVIRALI REGNO AD CONSVLES RVSVS REDITVM QVID IN [ ]V |
ris distributum consulare imperium tribunosque mil[itu]m | RIS DISTRIBVTVM CONSVLARE IMPERIVM TRIBVNOSQVE MIL[ ]M |
consulari imperio appellatos qui seni et saepe octoni crearen- | CONSVLARI IMPERIO APPELLATOS QVI SENI ET SAEPE OCTONI CREAREN |
tur quid communicatos postremo cum plebe honores non imperi(i) | TVR QVID COMMVNICATOS POSTREMO CVM PLEBE HONORES NON IMPERI |
solum sed sacerdotiorum quoque iam si narrem bella a quibus | SOLVM SED SACERDOTIORVM QVOQVE IAM SI NARREM BELLA A QVIBVS |
coeperint maiores nostri et quo processerimus vereor ne nimio | COEPERINT MAIORES NOSTRI ET QVO PROCESSERIMVS VEREOR NE NIMIO |
insolentior esse videar et quaesisse iactationem gloriae pro- | INSOLENTIOR ESSE VIDEAR ET QVAESISSE IACTATIONEM GLORIAE PRO |
lati imperi(i) ultra oceanum sed illoc potius revertar civitatem | LATI IMPERI VLTRA OCEANVM SED ILLOC POTIVS REVERTAR CIVITATEM |
[------ | [ |
------] | ] |
[--- p]otest sane | [ ]OTEST SANE |
novo m[ore] et divus Aug[ustus av]onc[ulus!] meus et patruus Ti(berius) | NOVO M[ ] ET DIVVS AVG[ ]ONC[ ] MEVS ET PATRVVS TI |
Caesar omnem florem ubique coloniarum ac municipiorum bo- | CAESAR OMNEM FLOREM VBIQVE COLONIARVM AC MVNICIPIORVM BO |
norum scilicet virorum et locupletium in hac curia esse voluit | NORVM SCILICET VIRORVM ET LOCVPLETIVM IN HAC CVRIA ESSE VOLVIT |
quid ergo non Italicus senator provinciali potior est iam | QVID ERGO NON ITALICVS SENATOR PROVINCIALI POTIOR EST IAM |
vobis cum hanc partem censurae meae adprobare coepero quid | VOBIS CVM HANC PARTEM CENSVRAE MEAE ADPROBARE COEPERO QVID |
de ea re sentiam rebus ostendam sed ne provinciales quidem | DE EA RE SENTIAM REBVS OSTENDAM SED NE PROVINCIALES QVIDEM |
si modo ornare curiam poterint reiciendos puto | SI MODO ORNARE CVRIAM POTERINT REICIENDOS PVTO |
ornatissima ecce colonia valentissimaque Viennensium quam | ORNATISSIMA ECCE COLONIA VALENTISSIMAQVE VIENNENSIVM QVAM |
longo iam tempore senatores huic curiae confert ex qua colo- | LONGO IAM TEMPORE SENATORES HVIC CVRIAE CONFERT EX QVA COLO |
nia inter paucos equestris ordinis ornamentum L(ucium) Vestinum fa- | NIA INTER PAVCOS EQVESTRIS ORDINIS ORNAMENTVM L VESTINVM FA |
miliarissime diligo et hodieque in rebus meis detineo cuius libe- | MILIARISSIME DILIGO ET HODIEQVE IN REBVS MEIS DETINEO CVIVS LIBE |
ri fruantur quaeso primo sacerdotiorum gradu postmodo cum | RI FRVANTVR QVAESO PRIMO SACERDOTIORVM GRADV POSTMODO CVM |
annis promoturi dignitatis suae incrementa ut dirum nomen la- | ANNIS PROMOTVRI DIGNITATIS SVAE INCREMENTA VT DIRVM NOMEN LA |
tronis taceam et odi illud palaestricum prodigium quod ante in do- | TRONIS TACEAM ET ODI ILLVD PALAESTRICVM PRODIGIVM QVOD ANTE IN DO |
mum consulatum intulit quam colonia sua solidum civitatis Roma- | MVM CONSVLATVM INTVLIT QVAM COLONIA SVA SOLIDVM CIVITATIS ROMA |
nae benificium consecuta est idem de fratre eius possum dicere | NAE BENIFICIVM CONSECVTA EST IDEM DE FRATRE EIVS POSSVM DICERE |
miserabili quidem indignissimoque hoc casu ut vobis utilis | MISERABILI QVIDEM INDIGNISSIMOQVE HOC CASV VT VOBIS VTILIS |
senator esse non possit | SENATOR ESSE NON POSSIT |
tempus est iam Ti(beri) Caesar Germanice detegere te patribus conscriptis | TEMPVS EST IAM TI CAESAR GERMANICE DETEGERE TE PATRIBVS CONSCRIPTIS |
quo tendat oratio tua iam enim ad extremos fines Galliae Nar- | QVO TENDAT ORATIO TVA IAM ENIM AD EXTREMOS FINES GALLIAE NAR |
bonensis venisti | BONENSIS VENISTI |
tot ecce insignes iuvenes quot intueor non magis sunt paenitendi | TOT ECCE INSIGNES IVVENES QVOT INTVEOR NON MAGIS SVNT PAENITENDI |
senatores quam paenitet Persicum nobilissimum virum ami- | SENATORES QVAM PAENITET PERSICVM NOBILISSIMVM VIRVM AMI |
cum meum inter imagines maiorum suorum Allobrogici no- | CVM MEVM INTER IMAGINES MAIORVM SVORVM ALLOBROGICI NO |
men legere quodsi haec ita esse consentitis quid ultra desidera- | MEN LEGERE QVODSI HAEC ITA ESSE CONSENTITIS QVID VLTRA DESIDERA |
tis quam ut vobis digito demonstrem solum ipsum ultra fines | TIS QVAM VT VOBIS DIGITO DEMONSTREM SOLVM IPSVM VLTRA FINES |
provinciae Narbonensis iam vobis senatores mittere quando | PROVINCIAE NARBONENSIS IAM VOBIS SENATORES MITTERE QVANDO |
ex Luguduno habere nos nostri ordinis viros non paenitet | EX LVGVDVNO HABERE NOS NOSTRI ORDINIS VIROS NON PAENITET |
timide quidem p(atres) c(onscripti) egressus adsuetos familiaresque vobis pro- | TIMIDE QVIDEM P C EGRESSVS ADSVETOS FAMILIARESQVE VOBIS PRO |
vinciarum terminos sum sed destricte iam Comatae Galliae | VINCIARVM TERMINOS SVM SED DESTRICTE IAM COMATAE GALLIAE |
causa agenda est in qua si quis hoc intuetur quod bello per de- | CAVSA AGENDA EST IN QVA SI QVIS HOC INTVETVR QVOD BELLO PER DE |
cem annos exercuerunt Divom(!) Iulium idem opponat centum | CEM ANNOS EXERCVERVNT DIVOM IVLIVM IDEM OPPONAT CENTVM |
annorum immobilem fidem obsequiumque multis trepidis re- | ANNORVM IMMOBILEM FIDEM OBSEQVIVMQVE MVLTIS TREPIDIS RE |
bus nostris plus quam expertum illi patri meo Druso Germaniam | BVS NOSTRIS PLVS QVAM EXPERTVM ILLI PATRI MEO DRVSO GERMANIAM |
subigenti tutam quiete sua securamque a tergo pacem praes- | SVBIGENTI TVTAM QVIETE SVA SECVRAMQVE A TERGO PACEM PRAES |
titerunt et quidem cum ad census novo tum opere et inadsue- | TITERVNT ET QVIDEM CVM AD CENSVS NOVO TVM OPERE ET INADSVE |
to Gallis ad bellum avocatus esset quod opus quam ar- | TO GALLIS AD BELLVM AVOCATVS ESSET QVOD OPVS QVAM AR |
duum sit nobis nunc cum maxime quamvis nihil ultra quam | DVVM SIT NOBIS NVNC CVM MAXIME QVAMVIS NIHIL VLTRA QVAM |
ut publice notae sint facultates nostrae exquiratur nimis | VT PVBLICE NOTAE SINT FACVLTATES NOSTRAE EXQVIRATVR NIMIS |
magno experimento cognoscimus | MAGNO EXPERIMENTO COGNOSCIMVS |
Literature:
- AE 1955, 0115.
- AE 1975, 0612.
- AE 1983, 0693.
- CIL 13, 01668.
- ILS 0212.
- M.T. Griffin, CQ 32, 1982, 404-418. - AE 1983.
- A. Chastagnol, BSAF 1971, 282-310. - AE 1975.
- F. Vittinghoff, Hermes 82, 1954, 348-371. - AE 1955.
Find circumstances / present location
province:
country:
France
ancient find spot:
Lugdunum
modern find spot:
find spot:
modern region:
Auvergne-Rhône-Alpes
present location:
Lyon, Mus. Gallo-Rom.
Type of inscription / language
language:
Latin
Type of monument
type of monument:
tabula
material:
Bronze
General Data
HD-Nr:
HD065779
Work Status:
provisional
Last Update:
2014-12-22 by Feraudi
See Also: